بزرگانی که همسایه حضرت عبدالعظیم شدند

در طول سالیان دراز بزرگان و علمای بسیاری در حرم حضرت عبدالعظیم و در جوار مقبره ایشان دفن شده اند. با برخی از آنها که جایگاه اخلاقی در میان مردم داشتند آشنا شوید.

مرحوم آیت الله محمد علی شاه آبادی

شیخ محمد علی شاه آبادی اصفهانی استاد عرفان امام راحل است.مدتها در نجف تحصیل نمود و یکی از اساتیدش آخوند خراسانی است.مرحوم شاه آبادی از مراجع تقلید عهد خود بود و نزاع زیادی با رضا خان داشت.امام خمینی هر گاه به نام او می رسیدند معمولا عبارت روحی فداه را به کار می بردند. خود شاه آبادی هم به حدی علاقه به خراسانی دارد که در شرح کفایه اش وقتی به نام او می رسد عبارت"روحی فداه" را به کار می برد.

ایشان در جایی دیگر فرموده اند:

همان طور که در حدیث شریف هم هست که در هر عصری خداوند تمام امور را بر محوریت امام عصر قرار داده است تمام امور از حرکت و سکون افلاک گرفته تا حیات و رزق و روزی بشر همه آن ها به دست حضرت ولی الله عجل الله تعالی فرجه الشریف است .

رسیدن به مقام قرب پروردگار، اساسش اوّل قلب مبارک امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است. امام زمان است که قلب عالم است و این ممکن نیست بدون اطاعت تحقق پیدا کند.

وقتی حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف مظهر تامّ پروردگار است همه جا حاضر و ناظر می باشد. حضرت هرچند غائب هستند، ولی پیش ما حاضر هستند. حضرت به افکار و اعمال گذشته و آینده ما احاطه دارد؛ معنای انتظار ظهور همین است.

مرحوم آیت الله عبدالکریم حق شناس

مرحوم آیت‌الله میرزا عبدالکریم حق شناس(تهرانی) در سال 1338 ه.ق برابر با 1298 ه. ش در تهران در خانواده‌ای مذهبی دیده به جهان گشود. وی تحصیلات مقدماتی و ادبیات را در محضر آیت‌الله حاج شیخ محمدرضا تنکابنی فرا گرفت و عرفان را نیز از محضر آیت‌الله شاه‌آبادی تلمذ کرد. 

ایشان همچنین دروس فقه و اصول را در هجرتی که به سال 1358 ه.ق به قم داشتند از محضر بزرگانی چون آیت‌الله حجت و آیت‌الله خوانساری و آیت‌الله العظمی بروجردی فرا گرفتند. مدتی نیز از محضر فقه و اصول امام بهره‌مند شدند و البته مراوداتی در بحث اخلاق با امام راحل نیز داشتند.

آیت الله حق‌شناس می‌فرمودند:

هر شخص مضطری در هر مکانی که باشد به حضرت بقیه الله متوسل شود، خود حضرت تشریف می‌آورند.

 

مرحوم آیت الله شیخ محمود تحریری

ایشان در یک خانواده ی متدین و در حد متوسط از جهت زندگی ، در تهران سال 1299 ه-ش چشم به جهان گشود و از همان زمان جوانی آثار تدین و روح معنویت و تلاش در راه کسب علم و کمالات نفسانی از چهره اش نمایان بود به طوری که پدر ایشان گفته بود : من چشم امید به ایشان دارم ، شاید او برایم- آخرتم- کاری بکند.

ایشان اساتید بزرگی را در حوزه علمیه قم درک کرد، اساتید در درسهای سطح ایشان عبارتند از حضرات آیات: آقای سلطانی، آقای گلپایگانی، آقای نجفی، آقای مرعشی- رضوان الله علیهم-

 اساتید درس خارج ایشان حضرات آیات عظام : آقای حاج سید محمد تقی خوانساری ، آقای سید صدر الدین صدر ، آقای سید محمد حجت  امام خمینی و آقای بروجردی- رضوان الله علیهم-

 اساتید فلسفه ی ایشان: مرحوم حاج آقا جواد خندق آبادی و علامه سید محمد حسین طباطبایی-رضوان الله علیهما- تلاش علمی ایشان به گونه ای بود که حدود یک دوره کتاب صلاه مرحوم آیت الله العظمی بروجردی را به زبان عربی تقریر کرد که اکنون اکثر آن به صورت خطی موجود است. در حال حاضر مزار ایشان در کنار قبر مطهر آیت الله شاه آبادی می باشد.

مرحوم حجت الاسلام محمد تقی فلسفی

حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی فلسفی فرزند آیت الله حاج شیخ محمدرضا تنکابنی در سال 1286 شمسی در تهران متولد شد. حجت الاسلام والمسلمین فلسفی خطیب ارزشمند و توانا و سخنور بی همتایی بود که در جهت پیشبرد اهداف و آرمان های نهضت امام(ره) و انقلاب اسلامی با حضور فعّال و سرنوشت ساز خود در صحنه های گوناگون سیاسی، مبارزاتی و تبلیغاتی نقش موثر و به سزایی داشت. ایشان در دوران پیش از انقلاب اسلامی در سخنرانی های خود درباره دین اسلام، مسئولیت های دینی، روابط اجتماعی انسانها ـ علل انحطاط اخلاقی جوانان و به خصوص در مسایل سیاسی روز و روشنگری و افشاگری عملکرد رژیم سفاک پهلوی وقت، بارها توسط مأموران ساواک بازداشت شده و ممنوع المنبر گردید.

 امام خمینی(ره) به مقام و منزلت آقای فلسفی از آغاز آگاهی داشتند از این رو، او را «زبان گویای اسلام» ودر پیام دیگر او را «سخنگوی دیانت اسلام» خواندند.با پیروزی انقلاب اسلامی حجت الاسلام فلسفی همچنان به فعالیتها و منبرهای روشنگر خویش ادامه داد و سرانجام در روز 77/9/27 دارفانی را وداع گفت و در جوار حرم مطهر حضرت عبدالعظیم علیه السّلام در مقبره آیت الله کاشانی به خاک سپرده شد.

مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی

حاج آقا مجتبی از شاگردان خاص امام خمینی(ره) است که محضر علمی و معرفتی ایشان را به خوبی درک کرده و از جمله اولین کسانی به شمار می‌رفت که مباحث درسی امام(ره) را در سنین جوانی تدوین کرده است. وقتی حضرت امام خمینی(ره) به عراق تبعید شد وی نیز به نجف اشرف رفت و در جلسه درس امام خمینی(ره) شرکت کرد.

آیت‌الله تهرانی به لحاظ اخلاقی و سلوکی به شدت از حضرت امام خمینی(ره) متأثر بود و طرز تفکر معنوی و سلوکی آن‌ها در مقام نظر و عمل کاملا با هم مشابهت داشت. آیت الله تهرانی از نظر مبانی اجتماعی و مواضع سیاسی نیز تماماً در استاد خویش ذوب شده بود.

آیت‌الله تهرانی اصرار داشت گمنام و ناشناخته باقی بماند به همین دلیل علاقه نداشت عکسی از وی گرفته شود، همچنین آینده‌نگری و شناخت عمیق افراد و روابط آنها از خصوصیاتی است که در کمتر کسی دیده می‌شد.

حاج آقا مجتبی می فرمودند:

اگر می‌خواهی صدقه بدهی، همین‌طوری صدقه نده؛ زرنگ باش، حواست جمع باشد، صدقه را از طرف امام رضا (ع) برای سلامتی آقا امام زمان (عج) بده! برای دو معصوم است؛ دو معصومی که خدا آنها را دوست دارد، ممکن نیست خداوند این صدقه تو را رد کند، تو هم اینجا حق واسطه‌گری‌ات را می گیری. تو واسطه‌ای و همین حق واسطه‌گری است که اجازه می‌دهد تو به مراحل خاص برسی ...

مرحوم آیت الله عزیز خوشوقت

حضرت آیت الله عزیز خوشوقت أعلی الله مقامه در سال 1305 هجری شمسی در دامان والدینی متدین از اهل زنجان قدم به عالم فانی گذاشتند. والدین ایشان بعد از مدت کوتاهی به شهر تهران مهاجرت نمودند و ایشان از سه سالگی در منطقه مذهبی در جنوب تهران رشد و نمو یافتند. فارغ از مراتب علمی شخصیتی مستحکم و استوار و انقلابی داشتند. آنان که محضر مبارکش را درک کرده بودند سکینه و وقار الهی را در او می یافتند و استحکام معنوی و علمی را در پاسخهای کوتاه و شفاف وی به وضوح می دیدند.

تواضع و مردمی بودن به همراه سکوتهای طولانی و معنا دار ایشان، پرده از عمق وجود او برمی داشت. همین ویژگیهای ممتاز موجب شده بود تا علامه طباطبائی أعلی الله مقامه، ایشان را محل رجوع مطمئنی برای طالبان معرفت و هدایت بدانند و رهبر معظم انقلاب نیز ایشان را  فانوس هدایت در طوفانهای گوناگون معرفی نمایند

 

حکم فقهی 8 مرجع برای آنهایی که روزه نگرفته اند

با به پایان رسیدن ماه مبارک رمضان امسال، کسانی که به دلایل شرعی نتوانسته اند روزه بگیرند به دنبال وظیفه شرعی خود برای قضای روزه ها و پرداخت کفاره آنها هستند.

---

امام خامنه ای:

سؤال:

زنى به علت باردارى و نزدیکى وقت زایمان، نمى‏ تواند روزه بگیرد، اگر به‌ طور عمدى یا غیرعمدى تا چند سال قضای روزه نگیرد، آیا فقط کفاره همان سال بر او واجب است یا آنکه کفاره تمام سال هایى که روزه را به تاخیر انداخته، واجب است؟

پاسخ:

کفاره تاخیر قضاى روزه ماه رمضان هر چند به مدت چند سال هم به تاخیر افتاده باشد، یک بار واجب است و زمانى واجب مى‏ شود که تاخیر قضاى روزه ماه رمضان تا ماه رمضان دیگر بر اثر سهل‌انگارى و بدون عذر شرعى باشد، ولى اگر به خاطر عذرى باشد که شرعا مانع صحت‏ روزه است، فدیه‏ اى ندارد.

سؤال:

زنى در دو سال متوالى در ماه مبارک رمضان حامله بوده و قدرت روزه گرفتن در آن ایام را نداشته است، ولى در حال حاضر توانایى روزه گرفتن را دارد، حکم او چیست؟ آیا کفاره جمع بر او و اجب است یا فقط قضاى آن را باید به جا آورد؟ تاخیر او در قضاى روزه چه حکمى دارد؟

پاسخ:

اگر بر اثر عذر شرعى روزه ماه رمضان را نگرفته، فقط قضا بر او واجب است، و اگر عذر او در خوردن روزه خوف از ضرر روزه بر جنین یا کودکش بوده، باید علاوه بر قضا، براى هر روز یک مد طعام به عنوان فدیه بپردازد، و اگر قضا را بعد از ماه رمضان تا ماه رمضان سال بعد، بدون عذر شرعى به تاخیر انداخته، فدیه دیگرى هم بر او واجب است یعنى باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.

سؤال:

زنى به علت بیمارى از روزه گرفتن معذور است و قادر بر قضا کردن آنها تا ماه رمضان سال آینده هم نیست، در این صورت آیا کفاره بر او واجب است یا بر شوهرش؟

پاسخ:

اگر افطار روزه ماه رمضان از جهت بیمارى و تأخیر قضاى آن هم از جهت ادامه بیمارى بوده است، براى هر روز یک مدّ طعام به عنوان فدیه بر خود زن واجب است و چیزى بر عهده شوهرش نیست.

سؤال:

اگر شخصى بر اثر جهل به وجوب قضاى روزه تا قبل از ماه رمضان سال آینده قضاى روزه‏ هایش را به تأخیر اندازد، چه حکمى دارد؟

پاسخ:

فدیه تأخیر قضاى روزه تا ماه رمضان سال بعد، بر اثر جهل به وجوب آن ساقط نمى‏ شود.

سؤال:

کسانى که در ماه رمضان براى انجام وظیفه دینى در مسافرت هستند و به همین دلیل نمى‏ توانند روزه بگیرند، اگر در حال حاضر بعد از چند سال تاخیر، بخواهند روزه بگیرند، آیا پرداخت کفاره بر آنها واجب است؟

پاسخ:

اگر قضاى روزه ماه رمضان را به علت استمرار عذرى که مانع روزه گرفتن است، تا ماه رمضان سال آینده به تأخیر انداخته باشند، قضاى روزه‏ هایى که از آنان فوت شده کافى است، و واجب نیست براى هر روزى یک مدّ طعام فدیه بدهند، هرچند احتیاط در جمع بین قضا و فدیه است. ولى اگر تأخیر در قضاى روزه به خاطر سهل‏ انگارى و بدون عذر باشد، جمع بین قضا و فدیه بر آنها واجب است.

---

آیت الله سیستانی:

سؤال:

روزه‌هایى که زن از زمان باردارى تا پایان شیردهى قضا دارد را چگونه باید ادا کند؟ آیا در صورت ناتوانى جسمى باید همه آنها را بگیرد؟

پاسخ:

مقدارى را که توانایى دارید باید قضا کنید.

سؤال:

زنى که به علت زایمان نتواند روزه بگیرد چه مقدار باید کفاره بدهد؟

پاسخ:

فقط قضاء مى کند.

سؤال:

آیا کسى که روزه اى بر گردنش باشد از سال گذشته و تا بحال نتوانسته آن را بگیرد مى تواند معادل آن بجاى ۶٠ روز کار دیگرى انجام دهد؟

پاسخ:

مى تواند براى هر روز که عمداً نگرفته است ۶٠ فقیر را اطعام کند یا به هر یک ۷۵٠ گرم گندم یا نان و امثال آن بدهد.

سؤال:

کسی که تا رمضان بعدی عمدا روزه قضا را نگرفته چه وظیفه ای دارد؟

پاسخ:

اگر در ماه رمضان بواسطه عذرى روزه نگیرد ، و بعد از رمضان عذر او بر طرف شود و تا رمضان آینده عمداً قضاى روزه را نگیرد ، باید روزه را قضا کند و براى هر روز یک مُد طعام هم به فقیر بدهد .

سؤال:

فردی که روزه قضا را به موقع نگرفته تا اینکه عذر شرعی برای گرفتن روزه پیدا کرده حکمش چیست؟

پاسخ:

اگر در قضاى روزه کوتاهى کند تا وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذر پیدا کند ، باید قضا را بگیرد ـ و بنابر احتیاط ـ براى هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد ، و همچنین است اگر بعد از بر طرف شدن عذر تصمیم داشته باشد که روزه‏هاى خود را قضا کند، ولى پیش از آنکه قضا نماید در تنگى وقت عذر پیدا کند .

---

آیت الله صافی گلپایگانی:

سؤال:

اگر کسی قضای روزهای ماه رمضان سال قبل را تا ماه مبارک رمضان سال بعد نگیرد، حکمش چیست؟

پاسخ:

در فرض سؤال، باید علاوه بر قضاء روزه‌ها برای هر روز یک مد(750گرم) گندم یا جو یا آرد به عنوان کفاره به فقیر غیر سید بدهد و دادن پولش کافی نیست. باید خود جنس باشد و می توان همه را به یک فقیر داد.

سؤال:

آیا می‌توان‌ پول‌ کفاره‌ را به‌ فقیر داد و به‌ او گفت: طعامی‌ که‌ روزانه‌ می‌خوری‌ قصد کفاره‌ کن؛‌ یا لازم‌ است‌ فقیر از همین‌ پول‌ طعام‌ بگیرد؟

پاسخ:

در فرض‌ سؤال‌، فقیر باید با همین‌ پول‌، برای‌ دهنده‌ آن‌ طعام‌ بخرد و به‌ وکالت‌ از طرف‌ او طعام‌ را به‌ عنوان‌ کفاره‌ بردارد.

---

آیت الله جعفر سبحانی:

سؤال:

اگر در زمان باردارى روزه نگرفتیم و تا سال آینده هم نتوانستیم قضاى آن را به جا آوریم کفاره آن به عهده شوهر است یا بر عهده زن؟

پاسخ:

در این مورد دو کفاره هست: 1. کفاره افطار، 2. کفاره تاخر قضا .کفاره اول به عهده شوهر که بخشى از نفقه است و کفاره دوم بر عهده خودش است.

سؤال:

آیا کفارات و مظالم و صدقات تبرعى را مى توان به سادات داد؟

پاسخ:

احتیاطا به غیر سید بپردازد.

سؤال:

کفاره روزه ماه رمضان جزء نفقه است؟

پاسخ:

کفاره عمدى و کفاره تأخیر قضا جزء نفقه نیست. 

سؤال:

اگر مادرى به علت شیر دادن بچه اش روزه نگرفته و تا سال آینده با تمکن از روزه، قضاى آن را انجام نداده باید یک کفاره دهد یا دو کفاره؟

پاسخ:

دو کفاره باید بدهد، یکى براى روزه نگرفتن در ماه رمضان، به خاطر شیردادن تا ثواب از دست رفته را جبران بکند. و دوم کفاره تأخیر و نیز قضا دارد. 

سؤال:

کفاره در چه مدت زمانی باید پرداخت شود؟ و اگر دیر شود باید بیشتر بپردازد؟

پاسخ:

انسان نباید در به جا آوردن کفاره کوتاهى کند، ولى لازم نیست فورا آن را انجام دهد. اگر کفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را به جا نیاورد، چیزى بر آن اضافه نمى شود.

---

آیت الله مکارم شیرازی:

سؤال:

اگر کسی کفاره روزه داشته باشد و بخواهد 60 گرسنه را سیر کند آیا می تواند 60 روزه دار را سیر کند؟

پاسخ:

خیر، باید 60 نفر فقیر را سیر کند.

سؤال:

آیا جایز است به وسیله کفاره روزه، به فقرا اطعام داده شود؟ این حکم شامل مساکین نیز مى شود؟

پاسخ:

کفّاره روزه را به فقرا و مساکین هر دو مى توان داد.

سؤال:

زنی سه سال را روزه نگرفته، یکسال به دلیل حاملگی و دو سال به دلیل شیردهی و هر سه سال کفاره تمام روزه هایش را داده است. حکم قضای روزه های او چگونه است؟ و اصلا باید روزه قضا بگیرد یا خیر؟

پاسخ:

چنانچه روزه گرفتن در این مدت برای او ضرر داشته قضا ندارد و اگر برای بچه ضرر داشته قضای آن را هم بجا بیاورید.

سؤال:

اگر انسان فراموش کند که روزه قضا دارد و آن را انجام ندهد و چند روز مانده به ماه مبارک یادش بیاید، ولى نتواند قضا را بجا آورد، حکم او چیست؟

پاسخ:

آنچه از قضاى روزه مانده، بعد از ماه رمضان بجا مى آورد و احتیاط آن است که براى هر یک روز روزه یک مدّ طعام (یعنى معادل 750 گرم گندم) به فقیر بدهد.

سؤال:

اگر شخصی روزه قضا داشته باشد و بدون عذر تا ماه رمضان سال بعد روزه های قضایش را نگیرد و بعد از آن نیز مریض شود، به طوری که دیگر تا آخر عمر قادر به گرفتن روزه نباشد تکلیفش چیست؟

پاسخ:

باید برای هر روز فقیری را سیر کند ولی برای سالی که موفق به قضا بوده و قضا نکرده باید برای هر روز دو فقیر را سیر کند.

سؤال:

وضع حمل خانمی مصادف بود با شروع ماه رمضان و بدلیل داشتن فرزند دو قلو و تغذیه آنها با شیر مادر به مدت یک سال نتوانست روزه بگیرد . حکم شرعی او در این زمینه چگونه است؟ 

پاسخ:

قضای روزه های مذکور واجب نیست ولی برای هر روز فقیری را سیر می کند.

سؤال:

مادر پیری به دلیل داشتن بیماری و تحت نظر پزشک بودن و مصرف دارو چند سال است که نتوانسه روزه بگیرد. حکم شرعی او در این زمینه چگونه است؟

پاسخ:

چنانچه عذر او تا ماه رمضان سال بعد ادامه داشته قضا به او واجب نیست ولی برای هر روز فقیری را سیر کند.

---

آیت الله نوری همدانی:

سؤال:

آیا ترتیبی در گرفتن روزه های قضا از ماه رمضان سال های مختلف وجود دارد؟

پاسخ:

اگر از چند  ماه  رمضان  روزة قضا داشته باشد، قضای هر کدام را که اول بگیرد مانعی ندارد. ولی اگر وقت قضای رمضان  آخر  تنگ باشد،  مثلاً پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد احتیاط مستحب آن است که اول قضای رمضان آخر را بگیرد.

سؤال:

کسی که قضای روزه های رمضان را تا سال بعد به جا نیاورده به علت بیماری یا مسافرت، چه حکمی دارد؟

پاسخ:

اگر  به  واسطه  مرضی  روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هائی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد که  تقریبا  ده  سیر  است  طعام   یعنی  گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطه عذر دیگری مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزهائی را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط مستحب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد .

---

آیت الله وحید خراسانی:

سؤال:

کسی که در اثر مرض روزه های ماه مبارک را نگرفته می تواند فدیه و کفاره آن را به یک فقیر بدهد؟

پاسخ:

کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد می تواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد.

سؤال:

حکم کسی که قضای روزه ماه مبارک رمضان را تا سال بعد تاخیر بیاندازد چیست؟

پاسخ:

اگر می توانسته قضای روزه ماه رمضان را بجا آورد ولی عمدا یک سال یا چند سال آن را تاخیر بیاندازد، باید قضای آن را بگیرد و از جهت تاخیر در سال اول برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، و در صورتی که قصد گرفتن قضای روزه را داشته ولی عذری برای او پیش آمده و نتوانسته قضای آن را بجا آورد، باید قضای آن روزها را بگیرد و بنابر احتیاط واجب برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد، و اما از جهت تاخیر سال های بعدی چیزی بر او واجب نیست.

---

آیت الله مظاهری:

سؤال:

زنی که دو فرزند دارد و در زمان حاملگی فرزند اول و نیز شیر دادن فرزند دوم قادر به روزه گرفتن نبوده، و از این بابت دو ماه رمضان کامل یعنی 60 روز، روزه نگرفته است. وظیفه او در قبال قضا و کفاره این روزه ها چیست؟

پاسخ:

اگر از وقتی که روزه ها را افطار کرده اید تا ماه مبارک بعدی قدرت بر گرفتن قضا نداشته اید، قضا ندارد و راجع به کفاره اگر قدرت مالی دارید برای هر روزه یک چارک گندم یا پول آنرا بدهید کفایت می کند.و چارک هفتصد و پنجاه گرم است.

سؤال:

زنی که روزه های مانده از سال های قبل خود را به علت بیماری و ضعف جسمی نتوانسته قضا کند چگونه باید آنها را تدارک کند؟ اگر وظیفه او پرداخت کفاره است آیا باید آن را از مالی که دسترنج خودش است بپردازد یا اینکه می تواند از مال پدر یا همسر نیز پرداخت کند؟

پاسخ:

وظیفه او پرداخت کفاره است. و اگر ندارد و متصدی مخارج او هم ندارد یا حاضر نیست بدهد، آنهم بر او واجب نیست.

سؤال:

کسی که روزۀ قضا دارد، اگر تا چند روز مانده به ماه مبارک رمضان فراموش کند روزه‌ها را بگیرد و وقتی یادش بیاید که نتواند قضا را به جا آورد، چه وظیفه‌ای دارد؟

پاسخ:

بعد از ماه مبارک رمضان آن قضاها را بگیرد و برای هر روز 750 گرم گندم یا پول آن را به فقیر بدهد.

اعمال شب آخر ماه مبارک رمضان

شب آخر ماه:

شب بسیار مبارکى است، و براى این شب چند عمل وارد است:

اوّل:غسل.

دوم:زیارت‏ امام حسین علیه السّلام.

سوم:خواندن سوره‏هاى«انعام»و«کهف»و«یس»و گفتن صد مرتبه:

أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ 

از خدا آمرزش مى‏جویم و به سوى او مى‏پویم.

چهارم:این دعا را که شیخ کلینى از امام صادق علیه السّلام روایت کرده بخواند:

اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ وَ أَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ یَا رَبِّ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِی هَذِهِ أَوْ یَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ لَکَ قِبَلِی تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی بِهِ یَوْمَ أَلْقَاکَ 

خدایا این است ماه رمضان،که قرآن را در آن نازل کردى،اینک در حال گذشتن است،و من به ذات‏ کریمانه‏ات پناه مى‏آورم از اینکه سپیده این شب طلوع کند،یا ماه رمضان بگذرد،و نزد تو برایم نتیجه کار ناشایست یا گناهى باشد که بخواهى مرا به سبب آن روزى که ملاقاتت کنم عذاب نمایى.

پنجم:بخواند دعاى«یا مدبّر الامور»را که بیان آن در اعمال‏ شب بیست‏وسم گذشت

ششم:ماه رمضان را با دعاهاى وداع،وداع گوید:دعاهایى که شیخ کلینى و شیخ صدوق و شیخ مفید و شیخ طوسى،و سیّد ابن طاووس(رضوان اللّه علیه)نقل کرده‏اند و شاید بهترین آنها دعاى چهل‏وپنجم صحیفه کامله باشد. سیّد ابن طاووس از امام صادق علیه السّلام روایت کرده که هرکه در شب آخر ماه رمضان،آن ماه شریف را وداع گفته‏ و بگوید:

اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیَامِی لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعُوذُ بِکَ أَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّیْلَةِ إِلا وَ قَدْ غَفَرْتَ لِی 

خدایا این ماه را آخرین بار روزه‏ام در ماه رمضان قرار مده،و به تو پناه مى‏آورم از اینکه سپیده این شب سر زند،مگر اینکه مرا آمرزیده باشى.

پیش از آنکه سپیده بر آید،حق تعالى او را بیامرزد، و توبه و بازگشت نصیب وى کند. سیّد و شیخ صدوق از جابر بن عبد عبد اللّه انصارى روایت کرده‏اند که در جمعه آخر ماه‏ رمضان خدمت رسول خدا صلى اللّه علیه و آله رسیدم،چون نظر آن حضرت بر من افتاد،فرمود:اى جابر این آخرین جمعه از ماه رمضان است،پس آن را وداع کن و بگو:

اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیَامِنَا إِیَّاهُ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرْحُوما وَ لا تَجْعَلْنِی مَحْرُوما 

خدایا این ماه را آخرین بار روزه ما در ماه رمضان قرار مده،اگر قرار داده‏اى پس مرا رحمت شده بدار،نه محروم‏ از رحمت.

به راستى هرکه این دعا را در این روز بخواند به یکى از دو خصلت نیکو ظفر یابد:یا رسیدن به ماه رمضان‏ آینده،یا آمرزش خدا و رحمت بى‏انتهاى او.

سیّد ابن طاووس و کفعمى از حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله روایت کرده‏اند که فرمود: هرکه در شب آخر ماه رمضان،ده رکعت نماز به صورت دو رکعت بخواند،در هر رکعت سوره«حمد»را یک بار،و «قل‏ هو اللّه احد» راه ده بار،و در هر یک از رکوع و سجود ده مرتبه بگوید:

سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ 

پاک است خدا و ستایش شایسته اوست و معبودى جز او نیست و خدا بزرگتر است.

و هنگامى‏که از ده رکعت فراغت یافت‏ هزار مرتبه استغفار کند.و پس از استغفار سر به سجده گذارد و در حال سجده بگوید:

یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنَا وَ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا 

اى زنده به خود پاینده!اى داراى بزرگى و بزرگوارى،اى بخشنده دنیا و آخرت و اى مهربان دنیا و آخرت،اى مهربان‏ترین مهربانان،اى معبود گذشتگان و آیندگان،گناهانمان را بیامرز،و نماز و روزه و شب‏بیداریمان را قبول کن.

سوگند به کسى‏که مرا به‏ راستى به پیامبرى مبعوث کرد،که جبرئیل مرا از اسرافیل خبر داد و اسرافیل از پروردگار خود،که سر از سجده برنداشته،خدا او را بیامرزد،و ماه رمضان را از او قبول کند،و از او درگذرد تا آخر خبر.و این نماز در شب عید فطر هم روایت شده است، ولى در این روایت آمده است که تسبیحات اربعه را در رکوع و سجود به جاى ذکر رکوع و سجود بخواند،و به جاى‏ «اغفر لنا ذنوبنا»تا آخر بگوید:

اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ تَقَبَّلْ صَوْمِی وَ صَلاتِی وَ قِیَامِی 

گناهم را بیامرز، و روزه و نماز وشب زنده داری ام را بپذیر

روز سی ام | ولایت

سوره ی مائده، آیه ی 55: "به درستی که سرپرست شما خدا و رسولش و مؤمنان هستند. همان کسانی که نماز بر پا میدارند و در حالی که در رکوعند زکات میدهند. "

سوره ی نساء، آیه ی 59: "از خدا و رسول و صاحبان امرتان پیروی کنید."

امام علی علیه السلام فرمود: "حدود واجباتی که خداوند آنها را به بندگانش واجب کرده است، پنج چیز از بزرگترین فرایض است؛ نماز، زکات، حج، روزه و ولایت که نگاه دارنده این چهار فریضه است." بحارالانوار ، ج65 ، ص387

روزی مردی خدمت امیرالمؤمنین علیه السلام رسید و پرسید: «کمترین چیزی که انسان در پرتو آن جزو مؤمنان خواهد شد، چیست؟ و کمترین چیزی که با آن جزو کافران میشود کدام است؟» حضرت جواب داد: «کمترین چیزی که انسان به سبب آن در زمرة گناهکاران در می آید این است که ولایت ما را نپذیرد.» آن مرد گفت: «یا امیرالمؤمنین ! منظورت از ما چه کسانی است؟» حضرت فرمود: «همانهایی که خداوند اطاعتشان را در ردیف اطاعت خود و پیامبر خود قرار داده است و فرموده : 

أطیعُوا اللهَ وَ أطیعُوا الرَّسُولَ و أُولِی الْأمْرِ مِنْکُمْ

آن مرد پرسید: «فدایت شوم! برایم روشن تر بیان کن.» حضرت فرمود: «آنانی که رسول خدا صلی الله علیه و آله در موارد مختلف و در خطبه روز آخرش آنها را یاد کرد و فرمود: من در میان شما دو چیز با ارزش را به یادگار میگذارم. اگر دست به دامن آنها بزنید هرگز بعد از من گمراه نخواهید شد؛ کتاب خدا و خاندانم که از هم جدا نخواهند شد تا بر حوض کوثر بر من وارد شوند. » ینابیع المودّة ، ص 117.

تدبر در قرآن/ یک آیه از جزء سی اُم

« آیه ۶ تا ۸ سوره مبارکه انفظار»

ترجمه:
ای انسان، چه چیزی تو را به پروردگار کریمت مغرور کرده؟ (۶) پروردگاری که تو را آفریده و ساخته و پرداخته و تناسب داده است (۷) و به هر صورتی که خواسته ترکیب کرده است. (۸)
تفسیر(نمونه):
… امیر مؤمنان على علیه السلام در تفسیر آیه اول جمله هاى عجیبى دارند، مى فرمایند: این آیه کوبنده ترین دلیل در برابر شنونده است و قاطعترین عذر در برابر شخص مغرور، کسى که جهالت و نادانیش او را جسور و مغرور ساخته ، خداوند مى فرماید: اى انسان چه چیز تو را بر گناهت جراءت داده؟، و چه چیز تو را در برابر پروردگارت مغرور ساخته؟، و چه چیز تو را به هلاکت خویش علاقه مند نموده؟ آیا این بیمارى تو بهبودى ندارد؟ یا این خوابت به بیدارى نمى انجامد؟ چرا لااقل آن مقدار که به دیگران رحم مى کنى به خودت رحم نمى کنى، تو هر گاه کسى را در میان آفتاب سوزان ببینى بر او سایه مى افکنى ، هر گاه بیمارى را ببینى که درد، او را سخت ناتوان ساخته از روى ترحم بر او گریه مى کنى ، پس چه چیز تو را بر بیماریت صبور ساخته، و بر مصیبتت شکیبا نموده، و از گریه بر خویشتن تسلیت داده؟ در حالى که عزیزترین افراد نزد تو خودت مى باشى چگونه ترس از نزول بلا در شب ترا بیدار نکرده، با اینکه در گناه و معصیت او غوطه ورى، و در حالى که زیر سلطه او قرار دارى…

اعمال روز سی ام ماه مبارک رمضان

روز سى‏ام:

سیّد در کتاب«اقبال» براى روز آخر دعایى نقل کرده است که ابتدایش این است: الّلهم انّک ارحم‏ الرّاحمین و چون در این روز بیشتر مردم قرآن را ختم مى‏کنند، شایسته است پس از ختم قرآن دعاى چهل‏ و دوم صحیفه کامله سجادیه‏ را بخوانند و اگر بخواهند مى‏توانند این دعاى مختصر را که شیخ طوسى از امیر المؤمنین علیه السّلام روایت کرده بخوانند:

اللَّهُمَّ اشْرَحْ بِالْقُرْآنِ صَدْرِی وَ اسْتَعْمِلْ بِالْقُرْآنِ بَدَنِی وَ نَوِّرْ بِالْقُرْآنِ بَصَرِی وَ أَطْلِقْ بِالْقُرْآنِ لِسَانِی وَ أَعِنِّی عَلَیْهِ مَا أَبْقَیْتَنِی فَإِنَّهُ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِکَ. 

خدایا، به قرآن سینه‏ام را بگشا، و به قرآن بدنم را بکار انداز، و به قرآن دیده‏ام را روشن ساز، و به‏ قرآن زبانم را بازگردان، و به عمل به آن تا زنده‏ام مى‏دارى یارى‏ام ده، که جنبش و نیرویى جز به خواست تو نیست.

و همچنین این دعا را که از حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام روایت شده است بخواند:

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ إِخْبَاتَ الْمُخْبِتِینَ وَ إِخْلاصَ الْمُوقِنِینَ وَ مُرَافَقَةَ الْأَبْرَارِ وَ اسْتِحْقَاقَ حَقَائِقِ الْإِیمَانِ وَ الْغَنِیمَةَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ وَ السَّلامَةَ مِنْ کُلِّ إِثْمٍ وَ وُجُوبَ رَحْمَتِکَ وَ عَزَائِمَ مَغْفِرَتِکَ وَ الْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَ النَّجَاةَ مِنَ النَّارِ  

خدایا از تو درخواست مى‏کنم، خشوع خاشعان، و اخلاص اهل یقین، و مداراى نیکان، و شایستگى‏ حقایق ایمان، و بهره‏مندى از هر نیکى، و سلامت از هر گناه، و وجوب رحمتت، و اراده‏هاى‏ آمرزشت، و رسیدن به بهشت، و رهایى از آتش را.

---

منبع: مفاتیح الجنان

پوستر | دعای روز سی‌ام ماه مبارک رمضان

جهت دریافت سایز اصلی بر روی عکس کلیک کنید

اعمال شب سی ام

الْحَمْدُ لِلَّهِ لا شَرِیکَ لَهُ الْحَمْدُ لِلَّهِ کَمَا یَنْبَغِی لِکَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلالِهِ وَ کَمَا هُوَ أَهْلُهُ یَا قُدُّوسُ یَا نُورُ یَا نُورَ الْقُدْسِ یَا سُبُّوحُ یَا مُنْتَهَى التَّسْبِیحِ یَا رَحْمَانُ یَا فَاعِلَ الرَّحْمَةِ یَا اللَّهُ یَا عَلِیمُ یَا کَبِیرُ یَا اللَّهُ یَا لَطِیفُ یَا جَلِیلُ یَا اللَّهُ یَا سَمِیعُ یَا بَصِیرُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ لَکَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْیَا وَ الْکِبْرِیَاءُ وَ الْآلاءُ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ فِی السُّعَدَاءِ وَ رُوحِی مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِی فِی عِلِّیِّینَ وَ إِسَاءَتِی مَغْفُورَةً وَ أَنْ تَهَبَ لِی یَقِینا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِی وَ إِیمَانا یُذْهِبُ الشَّکَّ عَنِّی وَ تُرْضِیَنِی بِمَا قَسَمْتَ لِی وَ آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِیقِ وَ ارْزُقْنِی فِیهَا ذِکْرَکَ وَ شُکْرَکَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَیْکَ وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْبَةَ وَ التَّوْفِیقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ 

خدا را سپاس که شریکى ندارد،خدا را سپاس آنگونه که سزاوار بزرگوارى جلوه و عزّت جلال اوست، و چنان‏که شایسته اوست،اى قدوس،اى نور،اى مقدس،اى سبّوح،اى نهایت پاکى،اى بخشنده، اى به انجام‏رسان رحمت،اى خدا،اى دانا،اى بزرگ،اى خدا،اى لطیف،اى برجسته،اى خدا،اى شنوا،اى‏ بینا،اى خدا،اى خدا،اى خدا،نامهاى نیکوتر و نمونه‏هاى برتر،و بزرگمنشى و نعمتها از آن توست، از تو مى‏خواهم بر محمّد و اهل بیتش درود فرستى،و قرار دهى نامم را در این شب از سعادتمندان، و روحم را با شهیدان،و نیکوکارى‏ام را در بلندمرتبه‏ترین درجه بهشت،و گناهم را آمرزیده،و به من ببخشى یقینى که قلبم‏ همراه آن باشد،و ایمانى که شک را از من برطرف کند،و خشنودى به آنچه نصیبم کردى،و پاداش نیکو در دنیا و در آخرت را به ما عنایت کن،و ما را از عذاب آتش سوزان حفظ فرما،و در این شب ذکر و شکر خویش‏ و رغبت به سوى خود،و بازگشت و توبه را روزى‏ام کن،و به آنچه محمّد و خاندان محمّد(درود خدا بر او و آنان)را بر آن موفق‏ نمودى توفیقم ده.

کفاره روزه زن بر عهده شوهر است یا خودش؟

حجت‌الاسلام حسین وحیدپور، عضو ستاد ترویج احکام به کفاره روزه و کفاره جمع اشاره کرد و با بیان این‌که کفاره روزه آن است که فردی عمدا روزه‌خواری کند، گفت: کسی که عمدا روزه‌خواری کرده است، یا باید شصت فقیر را طعام دهد و یا شصت روز را روزه بگیرد.

وی افزود: برعهده روزه‌خواری که عمدا و با چیز حرامی مانند شراب یا زنا، روزه‌خواری کرده است، کفاره جمع تعلق می‌گیرد و این فرد دیگر بین چند چیز اختیار ندارد، بلکه به عنوان کفاره، باید افزون بر قضا، هم شصت فقیر را سیر کند و هم شصت روز را روزه بگیرد که 31 روز از این شصت روز باید پی در پی باشد.

 

این عضو ستاد ترویج احکام با بیان این‌که کفاره جزو دیون و حق الله مالی است که باید پرداخت شود و تنها هم به فقیر باید داده ‌شود، اظهار داشت: کسی که تمکن مالی ندارد، تا آخر عمر هر زمانی که تمکن مالی پیدا کرد، باید کفاره سال‌هایی را که بدهکار است، پرداخت کند.

 

وی افزود: فردی که نمی‌داند چند کفاره برعهده دارد، می‌تواند حداقل را حساب کرده و معادل آن به فقیر طعام دهد و یا اگر مریض سالانه بوده و در ماه رمضان نتوانسته روزه بگیرد و از به جای آوردن قضای آن هم عاجز است، روزه بر او واجب نیست، تنها باید یک مد طعام معادل 750 گرم برای هر روز به فقیر بدهد.

 

مسؤول پیشین دفتر استفتائات حضرت آیت‌الله شیخ جواد تبریزی، اظهار داشت: سیر کردن شصت فقیر به دو صورت انجام می‌شود، یا غذای پخته و آماده به هر فقیری دهد یا مواد غذایی را به صورت نپخته که 750 گرم باشد و کمتر هم نباشد به شصت فقیر پرداخت کند.

 

وی در پاسخ به این سؤال که کفاره روزه زن بر عهده شوهر است یا خیر، گفت: فطریه زن و فرزندان برعهده سرپرست خانوار است،‌ اما کفاره زن و فرزندان برعهده شوهر و پدر نیست، بلکه خود خانم اگر درآمد دارد باید کفاره خودش را بدهد و اگر ندارد هر وقت که مالی در سال‌های بعد پیدا کرد کفاره را پرداخت کند.

 

حجت‌الاسلام وحیدپور با بیان این‌که زن اگر می‌تواند، مالی را قرض بگیرد و کفاره‌اش را پرداخت کند، اما اگر مالی برای پرداخت کفاره پیدا نکرد، تنها استغفار کند، گفت: از نظر اخلاقی خوب است که شوهر به وکالت از همسر کفاره او را پرداخت کند و حتما به همسرش بگوید من به وکالت از تو کفاره را پرداخت می‌کنم. 

بارش باران به دعای پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و نجات مدینه از قحطی و خشکسالی

روایت اول: پیامبر صلى الله علیه و آله، روز جمعه مشغول خواندن خطبه بود که مردى برخاست و گفت: اى پیامبر خدا! چارپایان هلاک شدند و گوسفندان تلف گشتند. دعا کن که خدا به ما باران بدهد. پس، پیامبر صلى الله علیه و آله دست به آسمان برداشت و دعا کرد.

---

روایت دوم: پیامبر صلى الله علیه و آله، روز جمعه خطبه مى خواند که مردى برخاست و گفت: اى پیامبر خدا! دعا کن که خداوند بر ما باران بباراند.

ناگهان، آسمان ابرى شد و باران فرو بارید، چنان که مردم خود را به زحمت به منازلشان رساندند. باران تا جمعه آینده ادامه داشت. پس، همان مرد یا یکى دیگر برخاست و گفت: دعا کن که خداوند، باران را براى ما بند آورد، که آب، همه جا را برد.

پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «بار خدایا! در اطراف ما بباران، نه بر ما». ناگهان ابرها در پیرامون مدینه پراکنده شدند و در خود مدینه، باران بند آمد.

---

روایت سوم: پیامبر صلى الله علیه و آله در روز جمعه مشغول خواندن خطبه بود که مردم برخاستند و فریاد زدند و گفتند: اى پیامبر خدا! باران، بند آمده و درختان، زرد شده اند و چارپایان، از بین رفته اند. دعا کن که خداوند بر ما باران بباراند.

پیامبر صلى الله علیه و آله دو بار فرمود: «بار خدایا! بر ما باران بباران». به خدا سوگند، در آسمان حتّى یک تکّه ابر هم مشاهده نمى شد؛ امّا ناگهان ابرها پدیدار گشتند و فرو باریدند.

پیامبر صلى الله علیه و آله از منبر به زیر آمد و نماز خواند و رفت. باران تا جمعه بعد همچنان مى بارید. چون پیامبر صلى الله علیه و آله برخاست که خطبه بخواند، مردم باز فریاد زدند که: خانه ها ویران گشتند، و راه ها بسته شدند. دعا کن که خداوند، باران را بند آورد.

پیامبر صلى الله علیه و آله تبسّمى کرد و فرمود: «بار خدایا! در اطراف ما بباران، نه بر ما». ناگهان ابرها از آسمان مدینه کنار رفتند و در پیرامون آن، باریدن گرفتند و دیگر یک قطره هم در مدینه نمى بارید. به مدینه نگریستم. دیدم چونان اکلیل مى درخشد.

---

منبع: صحیح البخاری