شرح دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان

خدایا بهره ام را در آن از نافله ها زیاد کن، و با عرضه درخواستها گرامی ام دار، و وسیله ام را از بین وسیله ها به سویت نزدیک گردان، ای کسی که پافشاری اصرار کنندگان او را مشغول نمی سازد.

در دعای روز بیست و هشتم چهار محور اصلی وجود دارد.
1) نافله ها و نقش آن
2) عرضه درخواست 
3) توسل 
4) لطف پیوسته خدا

در فراز اول دعا می خوانیم:« اللهمّ وفر حظّی فیهِ من النّوافِلِ» 
خدایا بهره ام را در آن از نافله ها ونمازهای مستحبی زیاد کن. 
ما نمازهای واجب و مستحب داریم؛ نمازهای واجب 17 رکعت است و نمازهای مستحبی یومیه 34 رکعت در شبانه روز است. نماز شب 8 رکعت است همراه با دو رکعت نماز شفع و یک رکعت وتر در مجموع 11رکعت می شود، 2 رکعت نماز نافله صبح، و 8 رکعت نماز نافله ظهر، و 8 رکعت نماز نافله عصر، و 4 رکعت نماز نافله مغرب، و 2 رکعت نماز نافله عشاء است که چون نشسته خوانده می شود یک رکعت شمرده می شود. نافله مغرب وعشا پس از نماز، وبقیه پیش از نماز خوانده می شود، مجموع نمازهای واجب ومستحبی در شبانه روز 51 رکعت می شود که خواندن آنها از نشانه های ایمان شمرده شده است. 
امام حسن عسکری(ع) می فرماید:« پنج چیز نشانه‏هاى مؤمن است: گزاردن پنجاه و یک رکعت نماز (واجب و نافله)، و زیارت‏ اربعین،‏ و انگشتر در دست راست کردن، و پیشانى بر خاک ساییدن(به هنگام سجده)، و بلند گفتن‏ بسم الله الرحمن الرحیم» (مصباح المتهجد2/ص788)
نمازهای نافله جبران کاستی های نماز واجب را میکند. البته فرموده اند که انجام دادن نمازهای مستحبی تا جایی است که ضرری به نمازهای واجب نرساند (نهج البلاغه/ص475، حکمت39) ، مثلا اگر نماز شب سبب شود که نماز صبح فرد قضا شود می تواند آن را پیش از خواب بخواند وبخوابد، تا ضرری به نماز واجب او نرساند، نماز شب برکات فراوانی دارد؛ تا آنجا که بزرگان ما به هر جا که رسیدند از برکات نماز شب بوده است.
بین نمازهای واجب و مستحبی تفاوتهایی وجود دارد؛ علامه مجلسی 17 تفاوت را بین نمازهای واجب و مستحب ذکر کرده است. مثلا نمازهای واجب را در صورت توانایی باید ایستاده خواند؛ اما در نمازهای مستحبی بدون مرض و علتی می توان آنها را نشسته، خوابیده، ویا در حال حرکت خواند، ومی توان آنها را در اتومبیل، قطار، مترو وهواپیما خواند. 
ویا آنکه خواندن سوره پس از قرائت حمد در نمازهای واجب، لازم است، ولی در نمازهای مستحبی می توان آن را نخواند.
خداوند در قرآن کریم در سوره معارج آیه23 می فرماید:« الَّذینَ هُمْ علی صَلاتِهِمْ دائمُون‏» 
آنان که بر نماز خویش پیوسته و پاینده‏اند؛ 
امام باقر(ع) می فرماید: این در نمازهای نافله است .
ودر آیه 34 همان سوره می فرماید:« وَ الَّذینَ هُمْ عَلى‏ صَلَواتِهِمْ یُحافِظُون‏» 
و آنها که بر نماز شان مواظبت دارند.
فرمود:مقصود نمازهای واجب است. 
بدان معنا که وقت نماز های واجب را حفظ کند، وآنها در وقت خود بجا می آورند وبه تآخیر نمی اندازند.
در فراز دوم این دعا می خوانیم:« واکْرِمْنی فیهِ بإحْضارِ المَسائِلِ» 
و با حاضر کردن خواسته ها عرضه درخواستها گرامی ام دار.
مسائل جمع مسئله به معنای حاجت ونیاز است؛ یعنی در خواست می کند: خدایا مرا با عرضه نیازم، ودر خواست حاجتم گرامی بدار، همین که انسان توفیق راز ونیاز با خدا را پیدا می کند گرامیداشتی از اوست.
امام زین العابدین(ع)در دل شب در حجر اسماعیل مناجات می کردند: خدایا! بنده مسکین تو به در خانه ات آمده است. 
انسان فقر ونیاز محض است، عنوان مسکین و فقیر در برابر ذات ربوبی زیبنده وبرازنده اوست، این که او بیاید و حاجت های خود را عرضه کند و خداوند او را به حلقه مسکینان وبندگانش راه دهد؛ این خودش عنایتی بس بزرگ از ناحیه پروردگار است. در ماه مبارک رمضان، ابر رحمت خداوند برای کسی که خودش را در معرض آن قرار دهد بارش دارد. در این فراز از دعا از خداوند می خواهیم که خدایا گرامی ام بدار که بیایم وبه درگاهت عرض حاجت ونیاز کنم.
در فراز سوم دعا می خوانیم:« وقَرّبِ فیهِ وسیلتی الیکَ من بینِ الوسائل» 
و وسیله ام را از بین وسیله ها به سویت نزدیک گردان.
خداوند در قرآن کریم سوره مائده آیه 35 می فرماید:« یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَةَ » اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‏اى براى تقرب به او بجوئید.
ریشه توسل در این آیه است. یعنی با وسیله به سمت خدا بیایید، در این زمینه آیات و روایات بسیار است، در باره معانی وسیله در آیه شریفه روایات واقوالی است، برخی روایات وسیله را درجه پیغمبر (ص) معرفی کرده است. 
امیر مؤمنان(ع)فرمودند: « بهترین چیزی که انسان مومن به آن متوسل می شود ایمان به خداو پیغمبر خدا، جهاد، پرداخت زکات، روزه، حج، صله رحم وصدقه پنهانی است.» (معدن الجواهر/ص70)
شخص رسول اکرم(ص) و ائمه از وسایلی هستند که ما را به خداوند تبارک و تعالی می رسانند. انبیاء الهی مانند آدم، نوح، موسی و ابراهیم(ع) به وسیله اهل بیت از گرفتاری ها نجات پیدا می کردند و از خداوند به حق محمد و آل محمد درخواست می کردند. 
در ذیل آیه احادیثی در این باب است، از جمله آنکه امام علی (ع) فرمودند:« من وسیله هستم.» 
امام باقر(ع)فرمودند:« با امام به خدا نزدیک شوید.»
امام رضا (ع) در دعایی که برای طلب باران خواند فرمود: خدایا مردم به ما متوسل می شوند همان طور که تو دستور داده ای، پس امید به فضل تو دارند. (عیون اخبار الرضا2/ص168)
پیامبر اکرم(ص) می فرماید: « امامان از فرزندان حسین (ع) هستند هرکس آنها اطاعت کند خدا را اطاعت کرده است، و هرکس نافرمانی آنها را کند خدا را نافرمانی کرده است، آنان ریسمان محکم و وسیله هستند به سوی خدا».
در زیارت امیر مؤمنان علی(ع) می خوانیم: تو وسیله من به سوی خدا هستی، ومن با تو به خدایم متوسل می شوم.
حضرت زهرا(س) در ضمن خطبه خود فرمود: « خداوند ما را وسیله خود قرار داد؛ ما وسیله خدا در میان مردمیم، و ما خاندان پیامبریم.»
اهل سنت نیز منکر توسل نیستند، در صحیح بخاری آمده است که در زمان خلیفه دوم خشکسالی شد و باران نیامد؛ خلیفه دوم به عباس عموی پیامبر متوسل شد تا باران ببارد، او در ضمن دعای باران گفت: خدایا! ما با توسل به پیامبرمان به سویت، باران می خواستیم وبه ما می دادی، وامروز ما با توسل به عموی پیامبر از تو باران می خواهیم. (صحیح بخاری2/ص16)
واین مقام به واسطه آبروی وشخصیت آنها است، و ارتباطی با زنده بودن آنان ندارد؛ پس توسل به بزرگان دین چه زنده باشند ویا نباشند صحیح است، چون مقام وشخصیت آنان ربطی به حیات وممات ایشان ندارد، وآنان آبرومندان درگاه ربوبی اند، وخداوند به برکت ایشان بر مردم عنایت می کند، واین مقامی است که خداوند به ایشان داده است، وعنایتی است که خود نموده است، وراهی است که خود باز کرده است. 
در فراز آخر می خوانیم:« یا من لا یَشْغَلُهُ الحاحُ المُلِحّین»
ای کسی که پافشاری اصرار کنندگان او را باز نمی دارد.
خداوند بشر نیست که چنانچه توجهش به چیزی جلب شد از توجه به دیگر مسائل باز ماند، او پاک ومنزه از هرگونه ضعف وناتوانی است، بنابراین عنایت ولطفش پیوسته است، وسماجت واصرار وپافشاری بندگان او را مشغول نمی سازد، واو را از ادامه لطف وکرمش باز نمی دارد.

حجت‌الاسلام محمد امین پورامینی-نمی از یم رمضان