تدبر در قرآن / یک آیه از جزء هفتم

« آیه ۱۰۸ سوره مبارکه انعام »

ترجمه:
شما مؤمنان به کسانی که غیر خدا را می خوانند دشنام مدهید،پس آنهانیز از روی جهل خدا را دشنام می دهند، ما به این صورت برای هر گروهی عملشان را بیاراستیم و آنگاه بازگشت ایشان بسوی پروردگارشان است و او آنهارا از اعمالی که می کرده اند خبر میدهد
تفسیر آیه مذکور در سورة نور:
خداوند، انسان را چنان آفریده که چه کارهاى خوب و چه کارهاى بد، کم‏کم در روح او تأثیر مى‏گذارد و به آن عادت مى‏کند. از این رو، زینت‏دادن کارها گاهى به خدا نسبت داده شده، «زَیَّنّا»، که خالق این تأثیر است، و گاهى به شیطان نسبت داده شده که از طریق وسوسه و وعده، زشت‏ها را زیبا جلوه مى‏دهد. «زیّن لهم الشّیطان» <446> حضرت على علیه السلام در جنگ صفّین به سربازان خود توصیه مى‏کرد که به پیروان معاویه دشنام و ناسزا نگویند، بلکه سیماى آنان را مطرح کنند که بهتر از دشنام است. <447> امیرالمؤمنین على‏علیه السلام فرمودند: از مصادیقِ دشنام به خدا، دشنام به ولىّ خداست. <448> حساب لعن و نفرین و برائت، از حساب دشنام و ناسزا جداست. لعن و برائت که در آیات دیگر قرآن از سوى خداوند اعلام شده، در واقع بیانگر اظهار موضعِ ما در برابر ستمگران و مشرکان است که بیزارى خود را از راه آنان اعلام مى‏کنیم. «لعنة اللّه على الظالمین» <449> ، «برائة من اللَّه…» <450> 1- احساسات خود را نسبت به مخالفان کنترل کنیم و از هرگونه بد دهنى و ناسزا بپرهیزیم. «لاتسبّوا» ۲- به بازتاب برخوردهاى خود توجّه کنیم. «لاتسبّوا… فیسبّوااللَّه» ۳- با فحش و ناسزا، نمى‏توان مردم را از مسیر غلط باز داشت. «لا تسبّوا» ۴- ناسزاگویى، عامل بروز دشمنى و کینه و ناسزا شنیدن است. «لاتسبّوا… فیسبّوا… عَدْواً» ۵ – دشنام، یا نشانه نداشتن منطق است، یا نداشتن ادب و یا صبر. (مسلمان با پرهیز از ناسزا، باید نشان دهد که صبر و منطق و ادب دارد.) «لا تسبّوا» ۶- هر کارى که سبب توهین به مقدّسات شود، حرام است. «فیسبّوا اللَّه» ۷- استفاده از حربه‏ى دشنام وناسزا، در نهى از منکر و تبلیغات ومناظرات ممنوع است. «لاتسبّوا» ۸ – کارى که سبب کشیده‏شدن دیگران به گناه وحرام مى‏شود، حرام است. <451> «لاتسبّوا… فیسبّوا» ۹- گاهى انسان ناخودآگاه در گناه دیگران شریک مى‏شود، آنجا که مقدّمات گناه دیگران را فراهم کند. «فیسبّوااللَّه» ۱۰- از سنّت‏هاى الهى، زیبا جلوه کردن اعمال امّت‏ها در نظر آنان است. «زیّنا لکلّ اُمّة عملهم» (هر اُمّتى اعمال خود را هرچند ناحقّ باشد، زیبا مى‏پندارد) ۱۱- جلوه‏نمایى و زیبادیدن، نشانه‏ى حقانیّت نیست. «زیّنا لکل اُمّة عملهم» ۱۲- آگاه کردن مردم از کرده‏هاى خویش در قیامت، از شئون ربوبیّت الهى است. «الى ربّهم مرجعهم فینبّهم…»