سی روز با دعای ابوحمزه ثمالی(23)
پروردگارا! تو نزدیکی، دور نیستی و جواب میدهی، کسی را ناامید نمیکنی. توفیقی بده که ما به طاعت تو عمل بکنیم و بر ملّت تو و بر سنّت رسول خدا صلّی الله علیه و سلّم برویم .
این که عرض میکنیم: وَ تَوَفَّنَا عَلی مِلَّتِکَ، این در حقیقت عمل به وصیّت یعقوب و ابراهیم (سلام الله علیهما) است .
این بزرگواران، فرزندان ظاهری و باطنی خود را توصیه کردند که بر ملّت الهی بمیرند، که آنها مثلاً جریان یعقوب این چنین است که به فرزندان خود فرمود: یا بَنِیَّ، لا تَمُوتُنَّ إلا وَ أنتُمْ مُسلِمُون. یعنی بکوشید که مسلمان بمیرید. همین وصیّت را قبل از یعقوب، ابراهیم خلیل (سلام الله علیه) هم به فرزندان خود کرده است. و چون مسلمانهای راستین فرزندان ابراهیم خلیلاند، مِلَّهَ أبیکُمْ اِبراهیم هُوَ سَمّاکُمُ المُسلِمینَ مِنْ قَبل، که در بخش پایانی سوره مبارکه حج است، نشان میدهد که همه مسلمانها فرزندان ابراهیم خلیل، آن بت شکن تاریخ اند! اگر مسلمانها فرزندان ابراهیم خلیل اند، باید به وصیّت پدرشان عمل کنند. وجود مبارک خلیل حقّ به ما وصیّت کرد که سعی کنید اسلام را به همراه تان به برزخ و قیامت ببرید. اگر کسی ایمان مُستُودَع داشته باشد، معاذالله در پایان عمر بی ایمان میمیرد.
آنگاه عرض میکند: اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد. وَاغْفِر لِی وَ لِوالِدَیَّ وَارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغیراً وَاجْزِهِمَا بِالأحسانِ اِحساناً وَ بِالسَّیئاتِ غُفراناً . پروردگارا ! مرا بیامرز، پدر و مادر مرا بیامرز ، آنها را مورد رحم و مهر قرار بده، همان طور که آنها در کودکی به لطف و احسان تو مرا پروراندند، آنها را هم مورد رحمت قرار بده . به آنها اگر کار خیر کردند، در قبال احسانشان، احسان بده و اگر سَیّئ ای داشتند خدای ناکرده، آنها را هم ببخش!
گرچه پدر و مادر جزء مجاری فیض إله هستند، امّا یک انسانی که خدا را میخواند به عنوان مبداء و مُنعِم کلّ، او دیدش درباره جهان این نیست که ذات أقدس إله فاعل بعید است و موجودات دیگر فاعل قریب. چنین که دید او این نیست که خداوند فاعل به معنای ما مِنه است، یعنی فاعل الهی و مُجدّ، و دیگران فاعل به معنای ما بِه اند، یعنی علّت مُعدّه. چون بالأخره اگر دیگران فاعل قریب باشند، خدا فاعل بعید، و دیگران فاعل ما بِه باشند، خدا فاعل ما مِنه، یعنی دیگران وسیله باشند، خدا مبداء فاعلی، باز یک صیرورتی و تعدّدی هست . امّا اگر دیگران را مجاری فیض بدانیم و مظاهر بدانیم، دیگر هیچ مشکلی پیش نمیآید .
پروردگارا ! پدر و مادر ما مظهر فیض تو بودند، تو آنها را رحم بکن، همه مؤمنین و مؤمنات، زنده و مُردة آنها را بیامرز و بین ما و بین آنها در خیرات تبعیّتی برقرار کن! هر خیراتی که آنها انجام دادند، ما انجام بدهیم . هر خیری هم که نصیب آنها میشود، نصیب ما هم بشود.
برای استجابت دعا، صلوات نقش تعیین کننده دارد.
در نهج البلاغه از امیرالمؤمنین علیه السَّلام نقل شده است: اگر مسئلتی دارید، قبل از خواستن چیزی اول صلوات بفرستید، چون خداوند این صلوات را و طلب رحمت را مستجاب میکند. وقتی آن اولی را مستجاب کرد، خواستهای را که در کنار صلوات ارائه کردید و صلوات را شفیع خواسته قرار دادید، آن را هم برآورده میکند.
امام سجاد سلام الله علیه در این بخش از دعای ابوحمزه عرض میکند:
"اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مَحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد. وَاخْتِمْ لِی بِخِیرْ وَ اَکفِنی مَا اَهَمَّنِی مِنْ اَمرِ دُنیایْ وَ آخِرَِتِی وَلا تُسَلِّطْ عَلَیَّ مَنْ لا یَرحَمُنی. وَاجعَلْ عَلَیَّ مِنْکَ جُنَّهً واقِیَهً باقِیَهً وَلا تَسلُبنِی صالِحَ مَا أنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ وَارْزُقنِی مِنْ فَضلِکَ رِزقاً واسِعاً حَلالاً طَیِّباً."
اول وجود مبارک امام سجاد صلوات میفرستد، بر محمّد و آل محمّد (علیهم الصَّلاه و علیهم السَّلام) ، بعد درخواست میکند؛ عرض میکند: خدایا! پایان امور ما را به خیر ختم بکن، چون إنَّمَا الاُمورْ بِخواتِیمِها. بَد عاقبتی بسیار چیز بَدی است و حسن عاقبت بسیار چیز خوبی است.
یکی از دعاهائی که انسان درباره خود دارد، عرض میکند: پروردگارا ! بهترین حالت مرا در دوران پیری من قرار بده که اوّلاً من در دوران پیری نیازمند به بیگانگان نباشم . ثانیاً با حسن عاقبت و ایمان کامل رخت بربندم. که ایمان را به همراه خود به برزخ و قیامت ببرم.
غَفَرَ اللهُ لَنَا وَ لَکُمْ وَالسَّلامُ عَلِیْکمُ وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه.
"آیة الله جوادی آملی"
ادامه دارد...